Από την Ευαγγελία Παντελίδου
Η κοινωνιολογία έχει ως στόχο να ερμηνεύσει τη σύνθετη κοινωνική πραγματικότητα και να αναλύσει τον τρόπο που λειτουργούν οι άνθρωποι μέσα σε διάφορες κοινωνικές ομάδες. Ένα από τα θέματα που απασχολεί την κοινωνιολογία της Εκπαίδευσης είναι οι εκπαιδευτικές και κοινωνικές ανισότητες. Η ισότητα των εκπαιδευτικών ευκαιριών είναι ένα ζήτημα που διχάζει τις λειτουργίες της εκπαίδευσης και αναφέρεται στην αντικρουόμενη δυνατότητα του σχολείου, ώστε να έχουν όλοι οι άνθρωποι τις ίδιες ευκαιρίες ανεξάρτητα από το φύλο, τη φυλή ή την κοινωνική τους τάξη. Το εκπαιδευτικό σύστημα δυστυχώς διαμορφώνει ένα σύστημα Διαστρωμάτωσης, με αποτέλεσμα κάποιες κοινωνικές ομάδες να λαμβάνουν καλύτερη Μόρφωση και να καταλαμβάνουν τις υψηλότερες κοινωνικές θέσεις.
Τα παιδιά με προσφυγικό υπόβαθρο λόγω της αναζήτησης καλύτερων ευκαιριών έρχονται αντιμέτωπα με την ωμή πραγματικότητα της άνισης εκπαίδευσης. Ένας από τους σημαντικότερους παράγοντες που επηρεάζει τη σχολική τους απόδοση οφείλεται στο γεγονός, ότι η κουλτούρα του σχολείου είναι πολύ κοντά στις αξίες και γλωσσικές πρακτικές της χώρας υποδοχής και εντελώς ξένη με την δική τους. Επομένως, τα παιδιά αυτά βιώνουν το σχολείο ως ασυνέχεια και έχουν διαφορετικό σημείο εκκίνησης. Η κουλτούρα καθώς και η γλώσσα τους, δεν ταυτίζεται με την νόμιμη κουλτούρα του σχολείου υποδοχής, με αποτέλεσμα τα παιδιά αυτά να απορρίπτονται ευκολότερα από την εκπαιδευτική διαδικασία. Ενώ, η αδυναμία της ικανότητας χειρισμού της γλώσσας μπορεί να οδηγήσει στη σχολική αποτυχία, στον κοινωνικό αποκλεισμό και κατά συνέπεια στην ψυχολογική απομόνωση.
Είναι ιδιαίτερα σημαντικό να αναφερθεί ότι η εθνική ταυτότητα των παιδιών επηρεάζει την αυτοεκτίμηση τους καθώς και τον τρόπο που αντιλαμβάνονται τον κόσμο γύρω τους, και αυτό επιδρά και στην στάση τους απέναντι στο σχολείο και στη ζωή γενικότερα. Οι προσδοκίες και τα όνειρα των παιδιών με προσφυγικό υπόβαθρο είναι άμεσα συνδεδεμένα με την πολιτισμική και κοινωνική τους προέλευση, τα οποία αντιπροσωπεύονται από ρεαλιστικά κριτήρια. Οι μαθητές που αντιμετωπίζουν διακρίσεις δεν μπορούν να ανταπεξέλθουν στο σχολείο, παρουσιάζουν μεταπτώσεις στην ψυχολογία και δυσκολεύονται να κοινωνικοποιηθούν. Αυτό έχει ως συνέπεια την
άρνηση των παιδιών απέναντι στο σχολείο, ενώ ταυτόχρονα ωθούνται στην αποξένωση, στον φόβο και στην απομάκρυνση από τον κοινωνικό τους περίγυρο. Επομένως, η ψυχοεκπαίδευση και η ψυχοκοινωνική ενδυνάμωση αυτών των παιδιών πρέπει να αποτελέσει πρωταρχικό στόχο της εκπαιδευτικής διαδικασίας. Ο εκπαιδευτικός οφείλει να διαμορφώσει ψυχικά ανθεκτικά παιδιά , που πιστεύουν στις δυνάμεις και στις ιδιαιτερότητες τους. Επιπλέον, με την ενίσχυση της ψυχικής τους υγείας , τα παιδιά έχουν τη δυνατότητα να ανταποκριθούν ευκολότερα στο σχολείο , να δημιουργήσουν δεσμούς με τους συμμαθητές τους, να ενισχύσουν την αυτοεκτίμηση τους και να χτίσουν μια θετική μελλοντική ποιότητα ζωής.
