Μεταπηδήστε στο περιεχόμενο

Δυσλεξία: Συμβουλές για ακαδημαϊκή και ψυχική ενδυνάμωση

  • από

Η δυσλεξία είναι μία από τις συχνότερα εμφανιζόμενες ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες στο μαθητικό πληθυσμό. Σε αυτό το άρθρο, λοιπόν, θα γίνει μία προσπάθεια σύνθεσης ενός ευσύνοπτου οδηγού, μερικών συμβουλών προς εκπαιδευτικούς και γονείς σχετικά με την οργάνωση του μαθήματος και διαβάσματος, της εκπαίδευσης εν γένει, αλλά και την ενίσχυση της αυτοπεποίθησης.
Πιο συγκεκριμένα, στις σύγχρονες τάξεις αξιοποιείται ιδιαίτερα η πολυαισθητηριακή μέθοδος όπου χρησιμοποιούνται πολλαπλά ερεθίσματα διαφορετικής φύσης για να προσελκύσουν το ενδιαφέρον του μαθητή και να καταλήξουν σε γνώση ενός αντικειμένου όπως η οπτική αναπαράσταση λέξεων, η γραφή λέξεων με εύπλαστα, απτικά υλικά όπως Lego, πηλός, μακαρόνια για τους αριθμούς και άλλα.
Είναι πολύ σημαντικό να εκμεταλλευόμαστε υλικά, ερεθίσματα και εμπειρίες που προσφέρονται στα παιδιά στην καθημερινότητα τους. Πλέον, τα παιδιά έχουν οικειοποιηθεί την τεχνολογία, τον υπολογιστή και λοιπά οπότε μπορούμε να εισάγουμε κάποια προσαρμοσμένα εργαλεία όπως συσκευές ανάγνωσης μίας σειράς κάθε φορά, όπου μπλοκάρεται ουσιαστικά το αχανές κείμενο που μπερδεύει τα παιδιά, από πάνω ή από κάτω, διαφορετικά πληκτρολόγια με χρώμα και μεγάλα γράμματα ώστε η εμπειρία του υπολογιστή να είναι ευχάριστη και παραγωγική και αρκετές ακόμη ιδέες.
Στην ίδια θεματική, φυσικά υπάρχουν αρκετά δωρεάν εκπαιδευτικά λογισμικά και διαδικτυακά παιχνίδια για την ενίσχυση του λεξιλογικού πλούτου, τη σωστή ορθογραφία των λέξεων, τη χρήση στίξης και μερικές ακόμη θεματολογίες. Τα παιδιά συνήθως δεσμεύονται στη χρήση αυτών των δραστηριοτήτων καθώς τους ελκύουν το ενδιαφέρον, είναι ψυχαγωγικές, διαδραστικές και λοιπά.
Το σημαντικότερο όμως, πέρα από τα παραπάνω, είναι οι τροποποιήσεις που θα γίνουν στη διδασκαλία, την αξιολόγηση αλλά και το διάβασμα στο σπίτι. Εκτός από τις παιδαγωγικές μεθόδους, όπως την καλύτερη οργάνωση του μαθήματος με περιλήψεις, πλαγιότιτλους, λέξεις κλειδιά, την αποφυγή της ορθογραφίας και άλλα, σημασία έχει και η ψυχολογική προσέγγιση του παιδιού, στην οποία απαιτείται η στενή συνεργασία γονέων και δασκάλων. Ένα παιδί με δυσλεξία θα χρειαστεί περισσότερο χρόνο για να ολοκληρώσει μία άσκηση, περισσότερη υπομονή, καθοδήγηση και οργάνωση, ίσως να πρέπει να μελετά νωρίτερα από τους συμμαθητές του ορισμένα αντικείμενα.
Η αντίδραση των μεν γονέων και των δε δασκάλων σε αυτές τις συμπεριφορές είναι το κλειδί της αυτοπεποίθησης των παιδιών. Συχνά τα παιδιά αισθάνονται χαζά, απογοητευμένα, παγιδευμένα σε μία ανώφελη προσπάθεια να ικανοποιήσουν και να χαροποιήσουν γονείς και καθηγητές. Ερευνητικά, αλλά και βιωματικά, ένας καλός παιδαγωγός και ένας υποστηρικτικός γονέας μπορεί να αλλάξει την παραπάνω κατάσταση ματαίωσης, χτίζοντας την ανθεκτικότητα και την αυτοπεποίθηση ενός δυσλεκτικού παιδιού.
Πώς θα γίνει αυτό; Αρχικά με τις παραπάνω εκπαιδευτικές συμβουλές το παιδί θα αποκτήσει σιγουριά και επιβεβαίωση ότι μπορεί να καταφέρει σημαντικά ακαδημαϊκά επιτεύγματα, παρά τις όποιες διαφορές του από τα υπόλοιπα παιδιά χωρίς ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες. Οπότε δεν είναι αναγκαίο τα παιδιά να θυμώνουν με τον τρόπο που μαθαίνουν, αλλά χρειάζονται διαρκή υπενθύμιση του ότι ο καθένας μαθαίνει με διαφορετικό μαθησιακό στυλ. Τα παιδιά θέλουν να ακούσουν ότι δεν είναι λιγότερο έξυπνα, γεγονός που επιστημονικά είναι επιβεβαιωμένο.
Επιπλέον, πρέπει να είμαστε σίγουροι ότι συζητάμε αρκετά και για τα θετικά, τα δυνατά σημεία των παιδιών με δυσλεξία. Κανένα άτομο δεν έχει μόνο αρνητικά αλλά σε κάθε τομέα ένα παιδί μπορεί, με τη βοήθειά μας, να εντοπίσει τα πλεονεκτήματά του. Οι γονείς και οι εκπαιδευτικοί καλούνται να τα εντοπίσουν και να τα αξιοποιήσουν κατάλληλα, δίνοντας ευκαιρίες στα παιδιά την ευκαιρία να οργανώσουν δραστηριότητες, να εκπληρώσουν υποχρεώσεις, να συμμετάσχουν ενεργά στην οικογενειακή ζωή!
Είναι, επίσης, σημαντικό να δείχνουμε πραγματικό ενδιαφέρον για την ακαδημαϊκή και κοινωνική πορεία του παιδιού, να αφουγκραζόμαστε τις ανησυχίες του παιδιού, τα προβλήματα και τις εντυπώσεις του για τα γεγονότα γύρω του. Ειδικά όμως για τη σχολική πορεία, τα παιδιά χαροποιούνται να εξηγούν λεπτομέρειες για ένα κατόρθωμα ή για ένα λάθος απροσεξίας τους. Και είναι ακριβώς εκείνη η στιγμή που οι γονείς και δάσκαλοι πρέπει να τονίσουν τις επιτυχίες, την θετική εξέλιξη και την υπερπήδηση προβλημάτων εκ μέρους των παιδιών.
Τέλος, ας μη ξεχνάμε ότι όσο σημαντική και αν είναι η σχολική ζωή και όσο έντονος ο ρυθμός, το παιδί με δυσλεξία όπως και όλα τα παιδιά χρειάζονται επαρκή διαλείμματα, ξεκούραση, διασκέδαση. Το παιδί δε πρέπει να τα στερείται ή να αισθάνεται άσχημα που τα έχει ανάγκη, αλλά ο γονέας πρέπει να φροντίζει να έχει ένα ξεκούραστο και χαρούμενο παιδί, από την άποψη της εξισορρόπησης κοινωνικής και σχολικής ζωής. Τα παιδιά με δυσλεξία είναι πρώτα παιδιά, και έπειτα με δυσλεξία.

Βιβλιογραφία

  • https://www.dyslexic.com/blog/helping-your-student-with-dyslexia-learn-5-strategies-to-rely-on/
  • https://dyslexia-assist.org.uk/_webedit/uploaded-files/All%20Files/Increasing%20Self%20Esteem%20in%20Dyslexic%20Children.pdf 
  • https://www.dyslexic.com/blog/how-to-help-your-dyslexic-child-build-selfesteem/ 
  • https://nasenjournals.onlinelibrary.wiley.com/doi/epdf/10.1111/j.1467-9604.2010.01442.x?saml_referrer

 

Λουκάς Παπαγεωργίου

Φοιτητής Ειδικής Αγωγής