Από τον Λουκά Παπαγεωργίου
Όταν ακούμε τον όρο ενσυναίσθηση, ίσως μας έρχονται στο μυαλό περίπλοκες διαδικασίες συμβουλευτικής ή ψυχολογικής υποστήριξης των άλλων στα προβλήματά τους. Η αλήθεια είναι, ωστόσο, ότι η ενσυναίσθηση είναι μία ιδιότητα που μπορεί να διακρίνει το καθένα μας.
Αυτό συμβαίνει διότι πρόκειται για μία διαδικασία που τελείται με βάση τη θέληση των ανθρώπων να αφουγκράζονται τα προβλήματα των άλλων και να συνομιλούν, με όρους αυθεντικής αλληλεπίδρασης. Δεν είναι μία αυτοματοποιημένη σειρά βημάτων, ούτε πρόκειται για προϊόν τύχης, αλλά αποτελεί ακριβώς την επιθυμία να έρθουμε κοντά στο συνάνθρωπό μας και να ακούσουμε τα προβλήματά τους, νιώθοντάς τους πολύ περισσότερο από συμβουλεύοντάς τους.
Πιο συγκεκριμένα, ενσυναίσθηση σημαίνει να είσαι διατεθειμένο να δεχτείς, να αισθανθείς τις δυσκολίες του άλλου, να ταυτιστείς με το βίωμά του, ίσως όχι σε επίπεδο εμπειρίας αλλά στο αποτέλεσμα που σου προκαλεί, τον πόνο και τον προβληματισμό. Έπειτα, έρχεται το στάδιο της κατανόησης και αποδοχής όπου πρέπει να δείξουμε στο άλλο ότι είναι αποδεκτά όσα νιώθει και πλήρως κατανοητό να προβληματίζεται και να λυπάται.
Γενικώς, θα λέγαμε ότι η ενσυναίσθηση προϋποθέτει χρόνο προς δέσμευση επί του θέματος και όχι παράλληλα με υποχρεώσεις και μέσα ενημέρωσης, την καλή διάθεση και υπομονή, την αυθεντική επικοινωνία που αναφέρεται στο πως συνδέω τον εαυτό μου με τους υπόλοιπους και κατά πόσο ακούω πράγματι ότι λέγεται. Πάνω από όλα όμως, χρειάζεται αναγνώριση και αποδοχή των δικών μας συναισθημάτων και του εαυτού μας.
Συγκέντρωσα, λοιπόν, μερικές συμβουλές για τα συστατικά χαρακτηριστικά της ενσυναίσθησης και το πώς μπορείτε να τα καλλιεργήσετε. Το πρώτο από αυτά είναι η ενεργητική ακοή, καθώς δε μπορεί να υπάρξει ενσυναίσθηση αν δεν ακούμε προσεκτικά κάποιο όταν μιλάει και δεν αποκωδικοποιούμε τις εκφράσεις του.
Απαραίτητο είναι, όπως προειπώθηκε, να μη πάρουμε το συμβουλευτικό ρόλο αλλά η μοναδική μας διάθεση να είναι να ακούσουμε το άλλο να μιλάει, να αναλύει τη σκέψη και τα συναισθήματά του, δίχως να το κρίνουμε και δίχως ενοχοποίηση. Αυτή τη διαδικασία την ενισχύουμε με την ενθάρρυνση που δίνουμε, τις ερωτήσεις ( που όμως δε στοχεύουν σε απολογία του πομπού ή κρίση των απόψεων ), τη βλεμματική μας επαφή.
Μερικά θετικά βήματα προς την απόκτηση της ενσυναίσθησης είναι, πρωταρχικά, να δώσουμε σημασία και συμπόνια στον εαυτό μας, να καταλάβουμε πως συνδεόμαστε με τα συναισθήματά μας, ποιες είναι οι εμπειρίες μας και τα λοιπά. Κάτι ακόμη είναι ο τρόπος που διαφωνούμε, που προσωπικά το θεωρώ ένα πολύ σημαντικό στάδιο, το να διαφωνείς δηλαδή με κάποιο αλλά να αναλύεις τις απόψεις σου και τα δυο σας να εισέρχεστε σε ία διαλεκτική διαδικασία, όχι να καταλήγεις να μισείς το άλλο.
Τέλος, είναι ιδιαίτερα καθοριστικό να μοιράζουμε απλόχερα την καλοσύνη μας στους άλλους, να βοηθάμε και να υποστηρίζουμε όπως και όπου μπορούμε. Μέσα σε αυτό το χαρακτηριστικό, ας μη ξεχνάμε να χαρίζουμε χαμόγελα, σχόλια συμπαράστασης και αναγνώριση σε αυτά που είναι αισθαντικά και έχουν καλλιεργήσει την ενσυναίσθησή τους. Άλλωστε, τι θα έκανε ο κόσμος χωρίς αυτά;
Βιβλιογραφία
